سیستم‌های سوخت‌رسانی در حالت کلی به دو دسته کاربراتوری و انژکتوری تقسیم می‌شوند که در ادامه به معرفی مختصری از آن‌ها پرداخته و مشکلات بالقوه پیش روی نوع انژکتوری (رایج‌ترین سیستم سوخت‌رسانی حال حاضر در صنعت خودروسازی) تشریح می‌گردد.

انواع سیستم سوخت‌رسانی خودرو
سیستم سوخت‌رسانی کاربراتوری
قبل از بررسی مشکلات انژکتور خودرو خوب است که با انواع سوخت رسانی خودرو آشنا شویم.همانطور که از اسم این نوع سیستم سوخت‌رسانی پیداست؛ مهم‌ترین قطعه در آن، کاربراتور است که وظیفه اصلی تهیه مخلوطی از سوخت و هواست به طوریکه مخلوط مورد نظر متناسب با شرایط مختلف اعم از سربالایی، سرپایینی، هوای سرد، هوای  گرم و … باشد.

سیستم سوخت رسانی خودرو
اگر بخواهیم اندکی علمی‌تر به عملکرد کاربراتور بنگریم باید گفت که این قطعه با استفاده از دو  معادله پیوستگی و برنولی، مکشی (خلا) بر روی ژیگلور (مجرای خروجی سوخت) ایجاد و در همکاری با سایر قطعات نظیر ونتوری، سیلندر و … سوخت به حالت اتمیزه با نسبت استکیومتری با هوا ترکیب شده و آماده احتراق می‌گردد؛ عملکرد کاربراتور را شاید بتوان به اسپری عطر تشبیه نمود. وظیفه خطیردیگری که این قطعه بر عهده دارد توزیع یکسان و یکنواخت سوخت اتمیزه شده بین سیلندرها است.

انواع کاربراتور
کاربراتور از دیدگاه جریان هوا به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• جریان هوا از بالا به پایین
• جریان هوا از پایین به بالا
• جریان هوای افقی

معایب سیستم کاربراتوری
سیستم‌های سوخت‌رسانی کاربراتوری با توجه به معایب ذاتی که داشتند عملا جایگاهی در صنعت خودروسازی حال حاضر جهان ندارند. این معایب عبارتند از:

وابستگی به شرایط محیط: همانطور که عنوان شد مهم‌ترین وظیفه کاربراتور، ایجاد مخلوطی مناسب از هوا و سوخت برای تمامی شرایط کاری خودرو است در حالیکه عملکرد کاربراتور به شدت متاثر از فشار و دما بوده و نمی‌توان تنظیماتی دقیق برای این سیستم در نظر گرفت به نحوی که با جابجایی از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر مثلا از مشهد به ساری، باید تنظیمات سیستم مجددا متناسب با شرایط جدید تعریف شود.
عدم تناسب بین سوخت و هوا: این امر خود به نحوی مهم‌ترین وظیفه کاربراتور را زیر سوال می‌برد.
عدم توزیع یکنواخت سوخت بین سیلندرها: مخلوط حاصل حرکتی موج‌گونه دارد که همین امر باعث تغییر سرعت شده و در نهایت باعث توزیع غیریکنواخت مخلوط بین سیلندرها می‌شود.
اگر قصد خرید خودرو بدون اتلاف وقت و به قیمت واقعی دارید اینجا را کلیک کنید. خرید سفارشی از همراه‌ مکانیک، برای شما لذت‌بخش خواهد بود.

وابستگی به عدد اکتان بنزین: عدد اکتان یکی از معیارهای کیفیت بنزین بوده و هر چقدر این عدد به 100 نزدیکتر باشد بیانگر کیفیت بالاتر بنزین مصرفی است. پرواضح است که تنظیمات کاربراتور نیز با بنزین مشخصی انجام شده و با توجه به تفاوت‌های موجود در بنزین (حتی از جایگاهی به جایگاه دیگر)، نمی‌توان انتظار عملکرد مناسبی از کاربراتور داشت.
امکان خفگی موتور
مصرف بالای سوخت
و …

سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری
انژکتور قطعه‌ای الکترونیکی-مکانیکی بوده که در ورودی سیلندر قرار داشته و وظیفه پاشش و توزیع یکنواخت سوخت بین سیلندرها را بر عهده دارد؛ به عبارتی دیگر می‌توان انژکتور را یک شیر الکترونیکی دانست. به دلیل ماهیت الکترونیکی این قطعه، کنترل آن نیز از طریق ECU انجام می‌گیرد. انژکتورها در ابتدا در خودروهای دیزلی مورد استفاده قرار گرفته و بعدها پس از نمود مزایای آن، در سایر خودروها نیز نصب گردید.

نحوه عملکرد انژکتور
بنزین تحت فشار به واسطه پمپ بنزین وارد انژکتور شده و انژکتور نیز مخلوط آماده شده را به صورت یکنواخت بین سیلندرها پخش می‌کند. انژکتور با باز و بسته نمودن افشانه داخل پیستون، بنزین را وارد سیلندرها کرده و با توجه به این موضوع که مخلوط حاصل، به صورت ماده‌ای مه‌مانند است؛ احتراق ساده‌تر شده و کارآیی سوخت نیز بالاتر می‌رود.

انواع سیستم‌های انژکتوری
سیستم‌های انژکتوری در حالت کلی به چندین دسته تقسیم کلی می‌شوند:

• سیستم‌های انژکتوری چند نقطه‌ای
• سیستم‌های انژکتوری مکانیکی
• سیستم‌های انژکتوری مکانیکی-الکترونیکی
• سیستم‌های انژکتوری الکترونیکی
• سیستم‌های انژکتوری تک نقطه‌ای

مزایای سیستم انژکتوری
همانطور که عنوان شد مزایای انژکتور، کمپانی‌های خودروساز را بر آن داشت که از انژکتور در سیستم سوخت‌رسانی استفاده نمایند از جمله مهم‌ترین مزایای این سیستم سوخت‌رسانی، می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

افزایش راندمان موتور: این افزایش راندمان هم شامل راندمان حجمی و هم حرارتی موتور است که به دلیل ترکیب صحیح و یکنواخت هوا و سوخت حاصل می‌گردد.
کاهش مصرف سوخت: در انژکتور از سیستم‌های الکترونیکی جهت اندازه‌گیری دبی هوای ورودی استفاده شده و مقدار سوخت نیز متناسب با این دبی تعیین می‌گردد که این امر در نهایت منتج به کاهش مصرف سوخت می‌گردد.
لرزش کمتر موتور: با توجه به ترکیب مناسب و یکنواخت سوخت و هوا، موتور نرم‌تر کار می‌کند.
کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی: افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی، استانداردهای سخت‌گیرانه‌تری را می‌طلبد و سیستم انژکتوری نیز با کمک به این موضوع، می‌تواند بسیار مفید واقع گردد.
عدم نیاز به ساسات و روشن شدن بهتر و سریع‌تر موتور در هوای سرد
کنترل راحت‌تر موتور
و …

خرابی انژکتور خودرو
یکی از یشایع‌ترین مشکلات انژکتور خودرو گرفتگی یا کثیف شدن انژکتوربوده و این امر نیز به دلیل ناخالصی‌های موجود در بنزین است چراکه صافی بنزین بعد از مدتی دچار گرفتگی شده و بنزین با ناخالصی‌های خود وارد انژکتور شده و در نهایت منجر به کثیفی و گرفتگی انژکتور می‌گردد. نکته بسیار مهم آن است که اگر چنانچه یکی از انژکتورها دچار مشکل شد همگی آن‌ها باید تعویض شوند چراکه در غیر اینصورت، هماهنگی لازم بین انژکتورها وجود نداشته و کارآیی سیستم پایین خواهد آمد.

علایم خرابی انژکتور
مشکلات انژکتور خودرو نیز همانند هر قطعه دیگری با اثرات جانبی همراه است و با تکیه بر این اثرات می‌توان خرابی آن را تشخیص داد ولیکن در مورد انژکتور قضیه اندکی متفاوت است و این امر نیز به دلیل سیستم کنترل خودرو، حتی با خرابی انژکتور، تا حدودی می‌تواند نسبت بین سوخت و هوا را اصلاح نموده و اندکی از مشکل را مرتفع نماید. همین امر باعث می‌شود گرفتگی انژکتور در مراحل اولیه به راحتی قابل تشخیص نباشد. با این وجود در ادامه به تعدادی از علایم خرابی انژکتور آمده است.

علایم خرابی انژکتور

• نشتی بنزین
• افزایش مصرف سوخت
• ریپ زدن هنگام دور گرفتن موتور
• احتراق نامطلوب
• کاهش راندمان موتور
• لرزش موتور
• افزایش آلودگی

در پایان مقاله مشکلات انژکتور خودرو ذکر این نکته حیاتی می‌ماند که برای رانندگانی که تسلط آنچنانی بر مفاهیم فنی ندارند تشخیص خرابی یا گرفتگی انژکتور، کار بسیار سختی بوده و به شدت توصیه می‌شود  که مشکلات انژکتور خودرو را جدی بگیرید در بازه‌های زمانی مشخص به مکانیک ماهر مراجعه نمایید.